Zbigniew Kuźmiuk
W tych dniach resort finansów opublikował dane dotyczące szacunkowego wykonania budżetu w okresie styczeń- marzec 2022 roku, z których wynika, że po 3 miesiącach, mamy w nim niewielki deficyt, wynoszący zaledwie 0,3 mld zł.
To dosyć zaskakujące ponieważ już w styczniu, lutym i marcu, działały 3 tarcze antyinflacyjne (jedna wprowadzona jeszcze w grudniu poprzedniego roku, dwie kolejne dotyczące nośników energii i żywności w styczniu tego roku), których istotą była obniżka podatku VAT i innych obciążeń podatkowych na nośniki energii i żywność.
Dochody budżetu państwa po I kwartale tego roku, były wyższe aż o 19,0 mld zł, od tych z tego samego okresu roku 2021, przy czym złożyły się na to przede wszystkim dochody podatkowe, które były wyższe o ok. 18,9 mld zł.
W okresie styczeń-marzec 2022 roku zrealizowano dochody w wysokości 120,1 mld zł tj. 24,4 % planowanych i 120,4 mld zł czyli 23,1% planowanych wydatków, co oznacza, że jak już wspomniałem w budżecie mamy niewielki deficyt wynoszący 0,3 mld zł czyli zaledwie 0,9% planowanego na ten rok.
Na podkreślenie zasługuje fakt, że po 3 miesiącach tego roku dochody podatkowe ze wszystkich źródeł były wyraźnie wyższe niż w roku ubiegłym, w tym wpływy z VAT były wyższe aż o 20,2%, z PIT o 11,8%, a z CIT aż o 37,3%.
Po 3 miesiącach wpływy z podatku VAT były wyższe od ubiegłorocznych aż o 9,9 mld zł, wyższe były także dochody z podatku akcyzowego i podatku od gier o 2,7 mld zł (czyli o 16,3%), a także z podatku od niektórych instytucji finansowych o 0,2 mld zł czyli o 14,2% (wszystko w ujęciu r/r).
Dochody z PIT
Z kolei dochody z PIT były wyższe o ok. 1,7 mld zł czyli aż o 11,8%, natomiast dochody z podatku CIT były wyższe o 3,8 mld zł czyli aż o 37,3% (oznacza to także znacznie wyższe niż planowano wpływy do budżetów jednostek samorządu terytorialnego (łącznie wszystkie JST mają blisko 50% udziału w PIT i prawie 25% wpływów z CIT).
W tej sytuacji wpływy z podatku VAT po 3 miesiącach, wyniosły ponad 59 mld zł, dochody z akcyzy ponad 18,2 mld zł, dochody z PIT wyniosły ponad 16 mld zł, dochody z podatku CIT blisko 14 mld zł, a podatek od niektórych instytucji finansowych wyniósł ponad blisko 1,5 mld zł.
Całościowo dochody budżetowe wyniosły blisko 24,4% tych planowanych, natomiast dochody podatkowe ponad 24,5% planowanych i to mimo jak już wspomniałem funkcjonowania 3 tarcz antyinflacyjnych, obniżających podatek VAT i akcyzę na nośniki energii i żywność.
Z kolei wydatki budżetowe w okresie styczeń – marzec 2022 roku wyniosły, jak już wyżej zaznaczyłem 120,4 mld zł tj. 23,1% tych planowanych, były one wyższe aż o 15,9 mld zł (tj. o 15,2%), niż w tym samym okresie 2021 roku (wtedy wyniosły 104,5 mld zł).
Wyższe wykonanie wydatków było głównie spowodowane wyższymi środkami przekazanymi do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS) i to aż o 8,2 mld zł, wynikającymi z wypłat 13- emerytury, a także zwiększonego zapotrzebowania na finansowanie wypłat Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego dla większej ilości rodzin niż planowano.
Przekazano również większe środki o 1,7 mld zł na dodatki osłonowe wypłacane przez wojewodów, większe środki o 0,9 mld zł dla jednostek samorządu terytorialnego w ramach części oświatowej subwencji ogólnej, o 0,9 mld zł więcej na zabezpieczenie społeczne w związku z wypłatą dla Funduszu Solidarnościowego, a także 2,4 mld zł na finansowanie zadań na rzecz pomocy Ukrainie.
Jednocześnie niższe było wykonanie wydatków z tytułu środków własnych Unii Europejskiej (mniej o ok.1 mld zł w stosunku do roku ubiegłego) co wynikało z tego, że w tym roku za 3 miesiące przekazano 3 miesięczne raty, podczas gdy w roku ubiegłym aż 4,1 miesięcznych rat.
Podsumowując, po 3 miesiącach realizacji budżetu sytuacja finansów państwa jest zaskakująco dobra, choć działają 3 tarcze antyinflacyjne obniżające okresowo VAT i akcyzę na nośniki energii i żywność, co oznacza zmniejszenie wpływów z tytułu tych podatków.
Jednak trwająca wojna za naszą wschodnią granicą, może z jednej strony spowodować w kolejnych miesiącach spadek dochodów podatkowych, z drugiej natomiast konieczność uruchomienia dodatkowych wydatków budżetowych, co łącznie może pogorszyć realizację budżetu w kolejnych miesiącach tego roku.
