W sobotę 4 lutego br. amerykański F-22 Raptor zestrzelił u wybrzeży Karoliny Południowej chiński balon obserwacyjny, który od kilku dni przebywał w przestrzeni powietrznej USA. Nad terytorium Stanów wykrywano wcześniej chińskie balony szpiegowskie, ale ten zestrzelony w sobotę wywołał szczególne zaniepokojenie i zaostrzył już i tak nie najlepsze stosunki na linii Waszyngton-Pekin.
Zdaniem wielu, początek prezydentury Bidena miał przynieść niejako rozprężenie w stosunkach Stanów Zjednoczonych z Chinami. Świadczyć miało o tym chociażby spotkanie przywódców obu państw na indonezyjskiej wyspie Bali, do którego doszło 14 listopada 2022 r . Relacje na linii USA-Chiny skomplikował wybuch wojny w Ukrainie, a następnie wizyta spikerki Izby Reprezentantów Nancy Pelosi na Tajwanie (2–3 sierpnia 2022 r.). Incydent z balonem rozwiał wszelkie nadzieje na stabilizację w napiętych relacjach pomiędzy dwiema największymi gospodarkami świata.
Amerykanie od początku informowali o podejrzanych balonach w swojej przestrzeni powietrznej, wskazując, że mogą pochodzić one z Chin . Stanowisko administracji najlepiej oddaje maksyma Vox populi, vox Dei (łac. głos ludu jest głosem Boga). Głosem ludu jest wola Amerykanów, którzy jednoznacznie identyfikują Chiny jako zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa . Z tego powodu sekretarz stanu USA Antony Blinken przełożył na nieokreślony termin planowaną na początek lutego wizytę w Chinach. Pojawienie się na amerykańskim niebie chińskich balonów doprowadziło nieomal do histerii wśród Amerykanów.
Incydent z balonem ponownie podsycił zainteresowanie Waszyngtonu Chinami i regionem Indo-Pacyfiku. Pojawienie się latających obiektów zbiegło się w czasie z planami rosyjskiej ofensywy na Ukrainę i odwróciło chwilowo uwagę Waszyngtonu od Ukrainy, jak zresztą niedawne trzęsienie ziemi w Turcji i Syrii.
W najbliższym czasie można spodziewać się kolejnych podobnych prowokacji ze strony Rosji i Chin, które będą swoistym testem dla USA, NATO oraz krajów AUKUS. USA są jednym światowym mocarstwem, które ma realny wpływ na sytuację na całym świecie. W trakcie zimnej wojny Amerykanie przewodzili rywalizacji w ówczesnym dwubiegunowym systemie stosunków międzynarodowych. Nadchodząca zimna wojna 2.0. będzie sprawdzianem dla całego Zachodu, w tym państw europejskich, i jego odpowiedzią na wyzwania nowej wielobiegunowej rzeczywistości. Pytanie brzmi, czy w obliczu eskalujących napięć na linii Waszyngton-Pekin Europejczycy poradzą sobie z zagrożeniem ze strony Rosji oraz fundamentalistów na Bliskim Wschodzie.
Szymon Polewka jest studentem stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Interesuje się historią stosunków międzynarodowym, dziejami Eurazji oraz krajów niemieckojęzycznych w Europie. Do jego zainteresowań należą także stosunki międzykulturowe oraz energetyka. Obecnie jest stypendystą Uniwersytetu w Bremie. Dotychczasowe doświadczenie zdobywał w kołach młodzieżowych oraz studenckich (AIESEC, Koło Naukowe Wyzwań Zielonego Ładu). Brał także udział w organizacji Forum Ekonomicznego w Karpaczu w 2020 r.
Artykuł pierwotnie ukazał się na stronie think tanku Warsaw Institute.
_______
Źródła:
1. Readout of President Joe Biden’s Meeting with President Xi Jinping of the People’s Republic of China, The White House, 14 listopada 2022 r.
https://www.whitehouse.gov/briefing-room/statements-releases/2022/11/14/readout-of-president-joe-bidens-meeting-with-president-xi-jinping-of-the-peoples-republic-of-china/
2. J. Garamone, F-22 Safely Shoots Down Chinese Spy Balloon Off South Carolina Coast, U.S. Department of Defense, 4 lutego 2023 r.
https://www.defense.gov/News/News-Stories/Artykuł/3288543/f-22-safely-shoots-down-chinese-spy-balloon-off-south-carolina-coast/
3. L. Silver, Some Americans’ views of China turned more negative after 2020, but others became more positive, Pew Research Center.
https://www.pewresearch.org/fact-tank/2022/09/28/some-americans-views-of-china-turned-more-negative-after-2020-but-others-became-more-positive/
4. R. Mathieson, Paranoia in the Skies Strains US-China Ties, Bloomberg, 13 lutego 2023 r.
https://www.bloomberg.com/news/newsletters/2023-02-13/paranoia-in-the-skies-strains-us-china-ties
warsawinstitute.org
