Zbigniew Kuźmiuk
W tych dniach resort finansów opublikował dane dotyczące szacunkowego wykonania budżetu w okresie styczeń-kwiecień 2022 roku, z których wynika, że po 4 miesiącach, mamy wysoką nadwyżkę wynoszącą ponad 9,2 mld zł.
To dosyć zaskakujące ponieważ już w styczniu, lutym, marcu i kwietniu, działały 3 tarcze antyinflacyjne (jedna wprowadzona jeszcze w grudniu poprzedniego roku, dwie kolejne dotyczące nośników energii i żywności w styczniu tego roku), których istotą była obniżka podatku VAT i innych obciążeń podatkowych na nośniki energii i żywność.
Polska gospodarka ponosi także konsekwencje wojny za naszą wschodnią granicą, co więcej budżet państwa obciążają duże dodatkowe wydatki związane z pomocą humanitarną i wojskową dla Ukrainy, a także finansuje wydatki związane z przyjęciem w naszym kraju już ponad 3 mln uchodźców.
Dochody budżetu państwa po 4 miesiącach tego roku, były wyższe aż o 21,0 mld zł, od tych z tego samego okresu roku 2021, przy czym złożyły się na to przede wszystkim dochody podatkowe, które były wyższe aż o 21,7 mld zł.
W okresie styczeń-kwiecień 2022 roku zrealizowano dochody w wysokości 168,06 mld zł tj. 34,2 proc. planowanych i 158,9 mld zł czyli 30,4 proc. planowanych wydatków, co oznacza, że jak już wspomniałem w budżecie mamy nadwyżkę wynosząca aż 9,2 mld zł.
Na podkreślenie zasługuje fakt, że po 4 miesiącach tego roku dochody podatkowe ze wszystkich źródeł były wyraźnie wyższe niż w roku ubiegłym, w tym wpływy z VAT były wyższe aż o 13,8 proc., z PIT o 12,3 proc., a z CIT aż o 36 proc.
Po 4 miesiącach wpływy z podatku VAT były wyższe od ubiegłorocznych aż o 9,6 mld zł, wyższe były także dochody z podatku akcyzowego i podatku od gier o 3,0 mld zł (czyli o 13,5 proc.), a także z podatku od niektórych instytucji finansowych o 0,3 mld zł czyli o 15,1 proc. (wszystko w ujęciu r/r).
Z kolei dochody z PIT były wyższe o ok. 2,8 mld zł czyli aż o 12,3 proc., natomiast dochody z podatku CIT były wyższe o 5,2 mld zł czyli aż o 36 proc. (oznacza to także znacznie wyższe niż planowano wpływy do budżetów jednostek samorządu terytorialnego (łącznie wszystkie JST mają blisko 50 proc. udziału w PIT i prawie 25 proc. wpływów z CIT).
W tej sytuacji wpływy z podatku VAT po 4 miesiącach, wyniosły ponad 80 mld zł, dochody z akcyzy ponad 24,2 mld zł, dochody z PIT wyniosły ponad 25,3 mld zł, dochody z podatku CIT blisko 19,7 mld zł, a podatek od niektórych instytucji finansowych wyniósł ponad blisko 2 mld zł.
Całościowo dochody budżetowe wyniosły blisko 34,2 proc. tych planowanych, natomiast dochody podatkowe 34 proc. planowanych i to mimo jak już wspomniałem funkcjonowania 3 tarcz antyinflacyjnych, obniżających podatek VAT i akcyzę na nośniki energii i żywność oraz konsekwencji finansowych dla budżetu, wojny na Ukrainie.
Z kolei wydatki budżetowe w okresie styczeń-kwiecień 2022 roku wyniosły, jak już wyżej zaznaczyłem 158,8 mld zł tj. 30,4 proc. tych planowanych, były one wyższe aż o 20,9 mld zł (tj. o 15,2 proc.), niż w tym samym okresie 2021 roku (wtedy wyniosły 137,9 mld zł).
Wyższe wykonanie wydatków było głównie spowodowane wyższymi środkami przekazanymi do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS) i to aż o 9,1 mld zł, wynikającymi z wypłat 13- emerytury, a także zwiększonego zapotrzebowania na finansowanie wypłat Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego dla większej ilości rodzin niż planowano.
Przekazano również większe środki o 2,3 mld zł na dodatki osłonowe wypłacane przez wojewodów, większe środki o 1,1 mld zł dla jednostek samorządu terytorialnego w ramach części oświatowej subwencji ogólnej, o 1,2 mld zł więcej na zabezpieczenie społeczne w związku z wypłatą dla Funduszu Solidarnościowego, a także 2,9 mld zł na finansowanie zadań na rzecz pomocy Ukrainie.
Jednocześnie niższe było wykonanie wydatków z tytułu środków własnych Unii Europejskiej (mniej o ok. 0,2 mld zł w stosunku do roku ubiegłego) co wynikało z tego, że w tym roku za 3 miesiące przekazano 3 miesięczne raty, podczas gdy w roku ubiegłym aż 4,1 miesięcznych rat, a także o ok. 1,4 mld zł niższe były wydatki z tytułu obsługi długu Skarbu Państwa.
Podsumowując, po 4 miesiącach realizacji budżetu sytuacja finansów państwa jest zaskakująco dobra, choć działają 3 tarcze antyinflacyjne obniżające okresowo VAT i akcyzę na nośniki energii i żywność, co oznacza zmniejszenie wpływów z tytułu tych podatków.
Jednak trwająca wojna za naszą wschodnią granicą, może z jednej strony spowodować w kolejnych miesiącach spadek dochodów podatkowych, z drugiej natomiast konieczność uruchomienia dodatkowych wydatków budżetowych, co łącznie może pogorszyć realizację budżetu w kolejnych miesiącach tego roku.
