Zbigniew Kuźmiuk
W ostatni poniedziałek Komisja Europejska ogłosiła, że akceptuje przedstawione przez Orlen S.A. propozycje realizacji tzw. środków zaradczych, dotyczących fuzji tej firmy z Lotosem, określone przez nią w decyzji z lipca 2020 roku.
Chodziło przede wszystkim o zbycie 30 proc. udziałów w rafinerii Lotosu na rzecz największego na świecie koncernu naftowego Saudi Aramco, oraz sprzedaż 400 stacji Lotosu na terenie naszego kraju na rzecz węgierskiego koncernu MOL.
KE zaakceptowała obydwu wybranych przez płocki koncern partnerów tej fuzji, a także treść umów, które mają być z nimi zawarte, co oznacza tak naprawdę ostateczną zgodę Brukseli na połączenie Orlen S.A z Lotos S.A.
Środki zaradcze KE
Przypomnijmy, że zgadzając się na tę fuzję, KE ustanowiła – jak twierdzili wtedy eksperci – bardzo twarde tzw. środki zaradcze i chyba się nie spodziewała, że wypełniając je, płocka firma wykorzysta całą sytuację do silnego wzmocnienia.
Konieczność sprzedaży dużej części aktywów Lotosu, w tym 30 proc. udziałów w rafinerii, była uznawana przez ekspertów za wręcz drastyczny środek zaradczy, ale zaproszenie przez kierownictwo Orlenu do ich nabycia Saudi Aramco, największego producenta ropy naftowej na świecie i posiadacza najbardziej przyszłościowych technologii petrochemicznych, przerodziło zalecenia KE w dodatkowe atuty tej fuzji.
Orlen podpisał bowiem z Saudi Aramco, także 3 dodatkowe porozumienia, w tym na dostawy ropy naftowej docelowo do 400 tys. baryłek dziennie, a obecnie od 200 do 337 tys. baryłek dziennie, a to oznacza blisko 20 mln ton ropy z kierunku arabskiego, a więc połowę obecnego polskiego zaopatrzenia.
Dwie kolejne umowy to porozumienie w sprawie badań i rozwoju (Saudi Aramco jest potentatem w zakresie technologii petrochemicznych, produkcji biododatków w tym technologii w tym zakresie o charakterze zeroemisyjnym), a także porozumienie w sprawie wspólnych analiz dotyczących inwestycji w obszarze petrochemii.
Umowa Orlenu z Saudi Aramco
Jak napisali wtedy analitycy największej biznesowej agencji informacyjnej Bloomberg, umowa Orlenu z Saudi Aramco dotycząca dostaw ropy naftowej „to wstawienie nogi w drzwi w regionie zdominowanym paliwowo przez Rosję”.
I dalej ta umowa „to wejście saudyjskiej potęgi naftowej na rynek krajów Europy Środkowo- Wschodniej i konfrontacja biznesowa z dostawcami z Rosji, którzy do tej pory dominowali na tym rynku wręcz niepodzielnie”.
Teraz, w związku z inwazją Rosji na Ukrainę i „odwracaniu się” przez kraje UE – w tym Polskę – od dostaw surowców energetycznych z Rosji, wybór Saudi Aramco do tej fuzji, okazuje się być decyzją, której skutki są nie do przecenienia.
Jeżeli dołożymy to tego współpracę Orlenu i Saudi Aramco w zakresie nowych technologii petrochemicznych, które jak to określił prezes Orlenu Daniel Obajtek „są już one z XXII wieku” i wspólnych analiz dotyczących inwestycji petrochemicznych, to dopełnia to silnie prorozwojowego charakteru współpracy z Saudyjczykami.
Sprzedaż stacji Lotosu
Osobny rozdział stawowi wypełnienie drugiego środka zaradczego czyli sprzedaży ponad 400 stacji Lotosu w Polsce i do tej transakcji został z kolei wybrany węgierski koncern petrochemiczny MOL.
Jednocześnie jednak Orlen pozyskał blisko 200 stacji od MOL-a – ok. 150 na Węgrzech i blisko 50 na Słowacji. W ten sposób sprzedaż detaliczna tej firmy będzie obecna nie tylko w Polsce (blisko 1900 stacji), ale także w Niemczech, na Litwie, Czechach i w tych dwóch nowych krajach (łącznie będzie to około 3100 stacji).
Sugestie opozycji, że sprzedając stacje benzynowe MOL-owi, Orlen pozwala na wejście do Polski koncernu powiązanego z Rosjanami są oczywiście nieprawdziwe, bowiem w 2011 roku rząd węgierski wykupił akcje należącego do austriackiego koncernu OMV powiązanego z Rosjanami i w związku z tym w akcjonariacie węgierskiego koncernu, nie ma żadnej rosyjskiej firmy.
MOL korzysta z rosyjskiej ropy ale z rosyjskich paliw korzysta większość rafinerii w Europie Środkowo-Wschodniej i właśnie dopiero teraz transakcja Orlenu z Saudi Aramco, oznacza poważną zmianę kierunków tego zaopatrzenia.
Cel fuzji Orlenu i Lotosu
Przypomnijmy także, że podstawowym celem fuzji Orlenu z Lotosem, która zostanie również w najbliższym czasie wsparta wchłonięciem PGNiG, jest stworzenie w Europie Środkowo-Wschodniej koncernu multienergetycznego o ogromnym potencjale finansowym.
Jego obroty będą sięgały wtedy przynajmniej 250 mld zł rocznie, zysk przynajmniej 20 mld zł rocznie, co uczyni go podmiotem o porównywalnym potencjale finansowym z innymi europejskimi koncernami tego sektora w Europie.
Konsolidacja Orlenu i Lotosu, a w przyszłości także PGNiG, oznacza powstanie zdecydowanie większych niż do tej pory możliwości finansowych, co pozwoli na realizację dużych, wymagających wielomiliardowych nakładów, projektów inwestycyjnych korzystnych dla polskiej gospodarki oraz środowiska.
Chodzi między innymi o budowę morskich farm wiatrowych, wspieranych przez europejską politykę klimatyczną (strategię Zielonego Ładu) ale także wejście wielkiej polskiej firmy multienergetycznej w nowe obszary działalności.
Jak zapowiedział prezes Orlen S.A. Daniel Obajtek, po zaakceptowaniu przez KE realizacji środków zaradczych, połączenie z Lotosem zostanie dokonane już na przełomie lipca i sierpnia.
